Kripto Banka Nedir, Ne Değildir
Kıymetli Dostlar, Twitter Ahalisi, Kriptolular!
Şu son günlerde Kripto Banka üzerinde büyük bir ilgi oluşmuş durumda. Nasıl oluşmasın ki, faiz oranları %1-2'lerde olan klasik tasarruf seçeneklerini gölgede bırakacak şekilde, %10-12'lere varan bir "Yıllık Yüzde Getirisi" elbette herkesin iştahını kabartıyor.
Ancak birikimlerinizi hemen bir Kripto Bank’a transfer etmeden önce bilmeniz gereken bazı önemli şeyler olduğunu düşünerek bu makaleyi kaleme almak istedik.
1) Elon Musk, Bitcoin yerine hangi kripto para birimini seçecek?
2) Bitcoin’in fiyatı ne olacak?
Sterlin, ABD doları ve Avro’ya %12’ye varan faiz uygulayan #Nexo dışında, çoğu kripto bankası yalnızca #Bitcoin ve #Ethereum gibi kripto para birimlerinde veya ABD doları ile bire bir işlem yapan #Tether veya #USDC gibi stablecoin (sabit paralar) ile tasarrufa izin veriyor. En yüksek faiz oranları da stablecoin’lerde ödenmekte.
Herhangi bir borsadan aldığınız varlıklarınızı kripto bankalara transfer edebileceğiniz gibi, çoğu kripto bankası kendi platformlarında paranızı kripto ile takas etme imkanı da sunuyor. Bu işlem için sıfır komisyon ücretiyle övünmelerine rağmen, işin aslına bakarsanız uyguladıkları fiyatlarda durum hiç öyle değil . Piyasa fiyatından %1-2 gibi daha yüksek ücretler ödeyerek bir kripto bankasından alım yapabiliyorsunuz.
Kripto bankaları genelde en yüksek faiz oranlarını, kendi kripto para birimlerinde sunuyorlar. Örneğin Nexo’da %12 yıllık faiz, yalnızca Nexo tokenlerinde yatırımı olanlar için. Bu tokenler, stablecoin (sabit para) değiller ve diğer kripto paralar gibi değerleri yükselir/düşer. Tether veya USDC gibi stablecoinler için faiz oranı %10’dur.
Ayrıca yatırımınızın toplam tutarı oranında, faizler de değişkenlik gösterir. Nitekim mesela BlockFi’de %5 Bitcoin oranı ancak 0,5 Bitcoin’e kadar olan mevduatlar içindir. Daha yüksek miktarda mevduatlar için bu oran %2’ye ve nihayetinde %0.5’e kadar düşüyor.
Ayrıca şunu da bilmelisiniz ki, bahsedilen faiz oranları hiçbir kripto bankasında garanti faiz değildir. Yani yıllık bir oran verilir, ama bu günden güne, piyasanın volatilitesine bağlı olarak dalgalanabilir. Zaten bankalar da mevduatınızı yatırırken yapacağınız sözleşmede bunu size belirtiyorlar ve ancak bunu kabul ederek yatırım gerçekleştirebiliyorsunuz.
Peki kripto bankalar bu denli yüksek faiz oranlarını nasıl verebiliyorlar?
Bu sorunun cevabı için kripto bankaların çalışma modelini bilmemiz gerekiyor. Bir kripto bankanın temel modeli, mevduat sahiplerinin yatırımlarını ödünç olarak kullanarak, başkalarına kredi vermektir. Bu noktada kripto bankaları, varlıkları iki temel yolla korumaya çalışır. Birincisi, kredi talep edenlere, sahip oldukları mevduattan daha azını borç vererek. İkincisi, krediler için teminat alarak. Bir krediyi güvence altına almak için ne kadar teminat gerektiği kredi-değer (LTV) hesaplaması ile belirlenir. Örneğin BlockFi, %80 LTV’ye ulaşır ulaşmaz teminatı nakde çevirme hakkını saklı tutar. BlockFi’den 5.000$ kredi kullanmak için, 0.25 BTC’lik teminat yatırımı yapmanız gerekiyor (şu an için ~9,448$). Bu 0.25 Bitcoin değeri 6.250$ altına düşerse, banka LTV’yi korumak için yatırdığınız teminatın bir kısmını ya da düşüşe bağlı olarak tamamını hemen satar.
Göreceğiniz üzere, iyi zamanlar için her şey mükemmel olabilecekken, kötü zamanlar için hiçbir şeyin garantisi yok. Kripto piyasasında ani ve uzun süreli bir çöküş olursa yatırımlarınıza uygulanacak faizlerin ne olacağı belirsiz. Ayrıca şunu da unutmayalım ki, klasik bankalardaki tasarruf hesaplarınız ülkelerin yasal koruma kanunları çerçevesinde güvence altındadır fakat kripto bankalardaki yatırımlarınız hiçbir güvence altında değildir ve sigortalı da değildir.
Hemen bütün kripto bankaları “Hizmet Koşulları” sözleşmelerinde, kendisinin veya üçüncü taraf ortaklarının siber saldırılar, aşırı piyasa koşulları veya diğer operasyonel veya teknik zorluklarla karşılaşılması durumunda, yatırımların transferini veya çekilmesini geçici veya kalıcı olarak derhal durdurabileceklerini sözleşme akdi haline getirmiştir. Bunun sonucunda meydana gelebilecek herhangi bir kayıp veya hasardan da sorumlu olmayacaktır.
Bütün bunların ışığı altında, kripto bankaların sunduğu yüksek ve cezbedici faiz getirilerinden faydalanıp faydalanmama kararı, tamamen kişisinin risk iştahına bağlı görünüyor.
Kripto yatırımlarınızı faizde daha da büyütmeye hevesliyseniz, o zaman tamamen kaybetmeyi de göze alacaksınız demektir. Bu riski kabul ediyorsanız ve “ben piyasayı koklar, gerektiği an gerekli hamleyi hemen yapabilirim” diyorsanız, o zaman evet, kripto bankaları yüksek faiz getirileri ile yatırımlarınızı büyütmek için harika fırsatlar veriyor.
Kalınız sağlıcakla.
𝔸𝕊̧𝕂𝕃𝔸 𝕧𝕖 𝕚𝕃𝕚𝕄𝕃𝔼
